در این نوشته تلاش می شود ضمن معرفی مختصری از هوش مصنوعی ، به تحولاتی که این فناوری در بازارکار و به خصوص استخدام و به کارگیری نیروی انسانی به وجود آورده اشاره شود . با امید به اینکه مقدمه ای بر پرداختن بیشتر به کاربرد هوش مصنوعی در این زمینه در آینده باشد.
هوش مصنوعی چیست؟
هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) یا به اختصار AI به عنوان یکی از حوزه‌های علمی و فنی، شاخه‌ای از علوم کامپیوتر است که در آن تلاش می‌شود که کامپیوترها و سیستم‌های مصنوعی، با استفاده از الگوریتم‌ها و روش‌های خاص، به صورت خودکار و هوشمندانه عمل کنند.
در تعریف دقیق، هوش مصنوعی به دنبال ساخت و توسعه کامپیوترها و سیستم‌هایی است که با استفاده از الگوریتم‌ها، مدل‌ها و تکنیک‌های مربوط به یادگیری ماشینی، تحلیل داده‌ها، استدلال و تصمیم‌گیری، به صورت خودکار و هوشمندانه عمل کرده و وظایف پیچیده‌ای را انجام دهند که در گذشته برای انجام آنها نیاز به انسان بوده‌است.
برای رسیدن به این هدف، محققان در حوزه هوش مصنوعی از تکنولوژی‌های پیشرفته مانند شبکه‌های عصبی، یادگیری ماشینی، استدلال، پردازش زبان طبیعی و بینایی ماشین استفاده می‌کنند.
کاربردهای هوش مصنوعی
کاربرد هوش مصنوعی در بسیاری از بخش های زندگی توسعه یافته است تا جاییکه صاحبان برخی مشاغل آن را یک تهدید می انگارند و این عجیب نیست ، رویارویی جوامع با پدیده های جدید همواره در آغاز با نوعی شک و تردید به همراه بوده است ، دیدگاه هایی را که از هوش مصنوعی به عنوان یک تهدید یاد می کنند نیز می توان از این نوع شمرد . قطعا کشورهایی که در این زمینه دچار شک و تردید شوند یا به کندی عمل کنند دچار خسران خواهند شد .
دراینجا به کاربردهای هوش مصنوعی در برخی از موارد اشاره می گردد:
ازهوش مصنوعی در حوزه پزشکی ، برای تشخیص بیماری‌ها، تشخیص و پیش‌بینی بیماری‌های قلبی، تشخیص سرطان و همچنین تحلیل تصاویر پزشکی استفاده می‌شود.
در حوزه تولید ، از هوش مصنوعی برای بهبود فرایند تولید، کاهش هزینه‌های تولید، پیش‌بینی تقاضا و تامین مواد اولیه استفاده می‌شود.استفاده از هوش مصنوعی برای خودران کردن خودروها، سیستم‌های هشدار راننده، شناسایی علائم ترافیکی و غیره نیز از کارکردهای جدید آن است .
هوش مصنوعی در حوزه بازاریابی برای تحلیل داده‌های بازار، تحلیل رفتار مشتریان، پیش‌بینی رفتارهای مشتریان و برای بهبود تجربه مشتری استفاده می‌شود.
درحوزه فعالیت های اقتصادی و مالی ، از هوش مصنوعی برای تحلیل داده‌های مالی، پیش‌بینی روند بازار، مدیریت ریسک و تحلیل سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود.
همچنین شرکت ها و موسسات مختلف از هوش مصنوعی برای ارائه خدمات بهتر به مشتریان، تشخیص خودکار مشکلات مشتریان، تشخیص نیازهای مشتریان و آنالیز بازخورد مشتریان استفاده می‌شود.
موارد فوق ، چند مثال از کاربردهای هوش مصنوعی است و روز به روز شاهد استفاده های متنوع تری از آن می باشیم . در کشورما در آغاز راه هستیم و خوشبختانه استفاده از هوش مصنوعی مورد توجه قرار گرفته است.
کاربرد هوش مصنوعی در بازارکار
بازارکار یکی از مهم ترین بازارهای اقتصادی است .حوزه های مختلف این بازار نیز از هوش مصنوعی استفاده می کنند ،از آن جمله به تحلیل بازار کار، پیش‌بینی روند بازار کار، پیش‌بینی نیازهای بازار کار و بهبود فرایندهای استخدام و انتخاب نیروی انسانی می توان اشاره نمود :
۱-تحلیل بازار کار: با استفاده از هوش مصنوعی، می‌توان داده‌های بازار کار را تحلیل کرده و روند رشد و کاهش فرصت های شغلی در حوزه‌های مختلف را پیش‌بینی کرد.
۲-پیش‌بینی روند بازار کار: با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی، می‌توان روند بازار کار را در آینده پیش‌بینی کرد و برای تصمیم‌گیری‌های استراتژیک در شرکت‌ها و سازمان‌ها از آن استفاده کرد.
۳-پیش‌بینی نیازهای بازار کار: با تحلیل داده‌های نیروی انسانی فعلی و تحلیل نیازهای شغلی در آینده، می‌توان نیازهای بازار کار را پیش‌بینی کرد و در نتیجه استراتژی‌های مناسبی برای گسترش آموزش درکشور و به خصوص آموزش عالی طرحی نمود وبرنامه های مختلفی برای تربیت ، جذب ، حفظ و ارتقاء نیروی انسانی درکشور طراحی نمود.
۴-بهبود فرایندهای استخدام و انتخاب نیروی انسانی: با استفاده از هوش مصنوعی و الگوریتم‌های یادگیری ماشین، می‌توان فرایند استخدام و انتخاب نیروی انسانی را بهبود بخشید و به‌طور خودکار مشخصات و مهارت‌های این نیروها را تعیین کرد.
۵-توصیه شغلی: با استفاده از هوش مصنوعی، می‌توان به‌طور دقیق تر توصیه شغلی به افراد را ارائه کرد و در نتیجه به بهبود فرایند انتخاب شغلی و افزایش رضایت شغلی کاربران کمک کرد.
۶-آموزش و توسعه: با استفاده از هوش مصنوعی، می‌توان برای نیروی انسانی برنامه‌های آموزشی و توسعه شغلی مناسب را تعیین کرد و درجهت بهبود کیفیت آموزش و ارتقاء سطح آگاهی و دانش نیروی انسانی تلاش کرد.
دامنه استفاده از هوش مصنوعی رو به تزاید است و قطعا شاهد تحولات بیشتری درحوزه منابع انسانی خواهیم بود.دراین نوشته عمدتا به مسئله شیوه های جذب و استخدام نیروی انسانی با استفاده از هوش مصنوعی پرداخته می شود.
نقش هوش مصنوعی در ارزیابی متقاضیان یک فرصت شغلی
کارفرمایان پس از اعلام نیاز به نیروی جدید ، معمولا با درخواست های شغلی مواجه می شوند که باید مورد ارزیابی قرار گیرند . اولین راه آشنایی کارفرما و کارجو رزومه وی است که ابتدا باید مورد بررسی قرارگیرد و پس از آن مراحلی چون مصاحبه شغلی انجام می شود .
هوش مصنوعی به روش های مختلف می تواند درجهت تسهیل انتخاب مورد نظر ، کارجویان یا متقاضیان یک شغل را مورد ارزیابی قراردهد . انتخاب این روش ها به تشخیص کارفرما و یا مشاور او بستگی دارد .از جمله رایج ترین شیوه های ارزیابی به موارد ذیل می توان اشاره نمود:
در زیر چند گزینه برای ارزیابی متقاضیان توسط هوش مصنوعی ذکر شده است:
۱- مرور رزومه: اولین گام آشنایی کارفرمایان با کارجویان رزومه آنهاست ، هوش مصنوعی در فرایند ارزیابی متقاضیان یک شغل، می‌تواند به صورت خودکار و با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین و پردازش زبان طبیعی، به تحلیل رزومه‌ها، فرم‌های درخواست شغل و دیگر مستندات مربوط به متقاضیان بپردازد و میزان تطابق آنها با نیازمندی‌های شغلی را بررسی کند.
برای این کار، ابتدا هوش مصنوعی با استفاده از الگوریتم‌های پردازش زبان طبیعی، متن رزومه‌ها و فرم‌های درخواست شغل را تحلیل می‌کند و از آنها مهارت‌ها، تجربیات و تحصیلات کارجویان را استخراج می‌کند. سپس، با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین، میزان تطابق کاندیدا با نیازمندی‌های شغلی را بررسی می‌کند.
هوش مصنوعی می‌تواند به صورت خودکار و با دقت بالا، عملکرد و مهارت‌های کاندیدا را بررسی کند و از این طریق، به بنگاه های اقتصادی و کارفرمایان کمک کند تا رزومه‌هایی را که با نیازمندی‌های شغلی مطابقت دارند، به راحتی شناسایی کنند. همچنین، با استفاده از هوش مصنوعی، می‌توان از بررسی سریع و دقیقی از میزان تخصص کارجویان و انجام پیش‌بینی‌های در مورد عملکرد آینده آنها در شغل مورد نظر استفاده کرد.
با این کار، هوش مصنوعی می‌تواند به شرکت‌ها در انتخاب بهترین کاندیداها و بهبود فرایند انتخاب شغل کمک کند و در نتیجه، به بهبود بازار کار و رشد اقتصاد کشور کمک کند.
2- مصاحبه‌های آنلاین و تلفنی: مصاحبه‌های آنلاین با استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند به جایگزینی برای مصاحبه‌های حضوری شود. در این روش، هوش مصنوعی می‌تواند به صورت خودکار و با دقت بالا، مکالمات تلفنی را برای ارزیابی کارجویان ضبط کند و به صورت خودکار و با استفاده از الگوریتم‌های پردازش زبان طبیعی، سوالات مصاحبه و پاسخ‌های کارجویان را تحلیل کند و نکات مهم مطرح شده در مصاحبه را استخراج کند. سپس، با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین، میزان تطابق کاندیدا با نیازمندی‌های شغلی را بررسی کرده و به کارفرمایان کمک کند تا بهترین گزینه را برای شغل مورد نظر انتخاب کنند.
۳- تجزیه و تحلیل رفتار: با استفاده از هوش مصنوعی، می‌توان رفتار متقاضیان در شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها را تحلیل کرده و به دنبال نشانه‌هایی از شخصیت و رفتار آنها بگردید.
۴- تحلیل فعالیت‌های آنلاین: با استفاده از هوش مصنوعی، می‌توان فعالیت‌های آنلاین متقاضیان را بررسی کرده و به دنبال الگوهای خاصی از رفتار و مهارت‌های آنها در استفاده از تکنولوژی‌های مختلف بگردید
۵-آزمون‌های آنلاین: به کمک آزمون‌های آنلاین، می‌توان مهارت‌های فردی متقاضیان شغل را ارزیابی کرد. در این روش، متقاضیان با حل سوالات مرتبط با شغل، مهارت‌های خود را به هوش مصنوعی اثبات می‌کنند.
۶-ارزیابی از طریق تصاویر و ویدئوها: نیز برای ارزیابی متقاضیان شغل استفاده کند. در واقع، با استفاده از تکنولوژی‌های پردازش تصویر و ویدئو و یادگیری عمیق، هوش مصنوعی می‌تواند به صورت خودکار و با دقت بالا، تصاویر و ویدئوهای مرتبط با متقاضیان شغل را برای ارزیابی استفاده کند.
برای مثال، در فرایند ارزیابی متقاضیان شغل در حوزه برنامه‌نویسی، هوش مصنوعی می‌تواند از تصاویر پروژه‌هایی که متقاضیان شغل در آنها شرکت کرده‌اند، استفاده کند و با استفاده از الگوریتم‌های پردازش تصویر و یادگیری عمیق، میزان تخصص و تجربه متقاضی شغل را بررسی کند.
همچنین، در فرایند ارزیابی متقاضیان شغل در حوزه طراحی و گرافیک، هوش مصنوعی می‌تواند از تصاویر طرح‌هایی که متقاضیان شغل آنها را ارائه کرده‌اند، استفاده کند و با استفاده از الگوریتم‌های پردازش تصویر و یادگیری عمیق، میزان تخصص و تجربه متقاضی شغل را بررسی کند.
در شرکت‌هایی که به دنبال استخدام مدیر و کارمند می‌باشند، مصاحبه های ویدئویی به دلیل امکانات اینترنت و سیستم‌های ویدئو کنفرانسی توسعه پیدا کرده است . در این موارد، هوش مصنوعی می‌تواند از ویدئوهای مصاحبه استفاده کرده و با استفاده از تحلیل صدا و تصویر، نکات مهم مطرح شده در مصاحبه را استخراج کند و به کارفرمایان کمک کند تا بهترین کاندیدا را برای شغل مورد نظر انتخاب کنند.
ادامه دارد
