مدیریت منابع انسانی، یکی از تاثیرگذارترین و در عین حال پرچالش‌‌‌ترین حوزه‌‌‌های فرا‌روی مدیران و سازمان‌هاست. نقش بی‌‌‌بدیل سرمایه‌‌‌های انسانی در موفقیت یا شکست یک کسب‌و‌کار بر کسی پوشیده نیست. بنابراین ضروری است این حوزه استراتژیک، به طور مستمر، با بهره‌‌‌گیری از شاخص‌‌‌های معتبر رصد و پایش شود. برآیند و نتیجه کلیه اقدامات و ویژگی‌‌‌های سازمان در حوزه‌‌‌های منابع انسانی، سبک مدیریت، فرهنگ سازمانی، شرایط محیط کار و…، در متغیرهای کلیدی رضایت شغلی، اعتماد سازمانی، تعهد سازمانی، عدالت سازمانی و حمایت سازمانی و شایستگی‌‌‌های مدیران متبلور می‌شود. اینها در کنار هم بهره‌‌‌وری نیروی انسانی را شکل می‌دهند. معمولا سازمان‌های پیشرو در راستای اهداف تعالی خود، اقدام به رصد و پایش این متغیرها می‌کنند. اما یکی از خلأهای موجود، عدم‌سنجش و پایش این متغیرها در سطح ملی و در صنایع مختلف کشور است. با توجه به اهمیت موضوع، دیده‌‌‌بان کسب‌و‌کار با بهره‌‌‌گیری از روش علمی و ابزاری استاندارد، نگرش‌‌‌های منابع انسانی در سطح ملی و در سطح صنعت را مورد بررسی قرار داده است. بر اساس این گزارش، کسب‌و‌کارهای مختلف می‌توانند وضعیت فعلی خود را با میانگین صنعت و سطح ملی مقایسه کرده و جهت پر کردن شکاف‌‌‌های احتمالی برنامه‌‌‌ریزی کنند.
برای تهیه این گزارش، ۱۷۳۱ پرسشنامه در ۱۰ صنعت و در بهمن و اسفند سال ۱۴۰۱ گرد‌‌‌آوری شده است. ۷۶درصد پاسخ‌‌‌دهنده‌‌‌ها مرد و ۲۴درصد زن هستند. همچنین ۳درصد پاسخ‌‌‌دهنده‌‌‌ها کمتر از ۳۰ سال، ۲۲درصد آنها بین ۳۰ تا ۴۰ سال، ۳۷درصد بین ۴۰ تا ۵۰ سال و ۳۷درصد بالای ۵۰ سال سن دارند. ۱۱درصد پاسخ‌‌‌دهنده‌‌‌ها مدرک دیپلم و کاردانی، ۳۳درصد مدرک کارشناسی، ۳۹درصد کارشناسی ارشد و ۱۷درصد مدرک دکتری دارند. و در نهایت، ۱۴درصد پاسخ‌‌‌دهنده‌‌‌ها کارمند، ۳۲درصد کارشناس، ۴۹درصد مدیر و ۵درصد از سایر مشاغل هستند.
نگرش‌‌‌های منابع انسانی در ۱۰ صنعت
صنعت بانکداری، مالی و بیمه: در این صنعت، میانگین محیط کار در میان ابعاد رضایت شغلی بالاست. نمره رضایت شغلی مشابه نتایج گزارش سال قبل است. نمره میل به ترک شغل نسبت به سال قبل اندکی افزایش یافته و عدالت سازمانی کمترین میانگین را دارد.
صنعت آموزش، پژوهش و مشاوره: در این صنعت میانگین حقوق و مزایا در میان ابعاد رضایت شغلی پایین است و رضایت شغلی دارای پایین‌‌‌ترین میانگین در بین همه صنایع است. میل به ترک شغل و احساس عدالت هم اندک است. نمره میل به ترک شغل نسبت به سال قبل، اندکی افزایش یافته است.
صنعت فناوری اطلاعات: در این صنعت میانگین محیط کار و ارتباط با مدیر در میان ابعاد رضایت شغلی بالاتر از بقیه ابعاد است. میل به ترک شغل نسبت به سال قبل اندکی افزایش یافته است و عدالت کمترین نمره را دارد.
صنعت بهداشت و درمان و دارو: در این صنعت، میانگین محیط کار و ارتباط با مدیران به‌رغم سختی کار در میان ابعاد رضایت شغلی بالاست. میل به ترک شغل نسبت به گزارش سال قبل اندکی افزایش یافته است. عدالت کمترین نمره را بین همه صنایع دارد.
صنعت نفت، گاز و پتروشیمی: در این صنعت، میانگین حقوق و مزایا در بین ابعاد رضایت شغلی پایین است و میل به ترک شغل نسبت به سال قبل افزایش یافته است.
صنعت آب و برق: در این صنعت، میانگین محیط کار و ارتباط با مدیر در میان ابعاد رضایت شغلی بالاتر هستند و میل به ترک شغل نسبت به سال قبل اندکی افزایش یافته است. عدالت هم کمترین نمره را دارد.
صنعت خودرو: در این صنعت، نمره رضایت شغلی و تعهد سازمانی نسبت به سال قبل اندکی افزایش یافته، ولی میل به ترک شغل بیشتر شده است.
صنعت مواد غذایی: در این صنعت، نمره رضایت شغلی و تعهد سازمانی و عدالت، بالاترین میانگین در بین صنایع مختلف را دارد. میل به ترک شغل نسبت به سایر صنایع پایین است.
صنعت ساختمان: در این صنعت، نمره رضایت شغلی و تعهد سازمانی در بین صنایع مختلف وضعیت قابل قبولی را دارد. میانگین نمره میل به ترک شغل و عدالت مشابه سایر صنایع است.
سایر صنایع: در سایر صنایع، میانگین محیط کار در میان ابعاد رضایت شغلی بالاست و عدالت کمترین نمره را دارد. میل به ترک شغل نیز بالاست.
مجموع در سطح ملی: در مجموع، در میان مولفه‌‌‌های رضایت شغلی، حقوق و مزایا و عدالت دارای کمترین میانگین در همه صنایع هستند. همچنین تعهد احساسی در همه صنایع بالاست، ولی میانگین تعهد رفتاری کمتر است. در واقع افراد از جنبه احساسی خود را متعهد می‌‌‌دانند، ولی در عمل رفتارهای متعهدانه کمتر است.
کسب و کارها در طول دوره عمر خود، سطوح مختلفی از بلوغ و تکامل را در حوزه‌‌‌های مختلف از جمله حوزه مدیریت منابع انسانی، تجربه می‌کنند. دستیابی به بلوغ متوازن در کلیه حوزه‌‌‌های ستادی و عملیاتی از جمله بازاریابی و فروش، تولید، مالی، منابع انسانی، پشتیبانی و تامین و… نیازمند دیده‌‌‌بانی و پایش مستمر شاخص‌‌‌ها و نشانگرهای حاکی از نیل به بلوغ در این حوزه‌‌‌هاست. با توجه به خلأ موجود و نبود یک چارچوب منسجم، بومی و یکپارچه جهت ارزیابی و رصد میزان بلوغ کسبوکارها، مدیران و صاحبان کسبوکارها می‌توانند از این مدل جهت ارزیابی متوازن بلوغ کسب و کار در حوزه‌‌‌های مختلف، تشخیص شکاف‌‌‌ها و برنامه‌‌‌ریزی جهت حرکت به سمت سطوح بالاتر بلوغ استفاده کنند.
