سبک زندگی نسل جوان با تأکید بر تعادل کار و زندگی، یادگیری مداوم و ارزش‌های اجتماعی، انتظارات جدیدی را در محیط کار ایجاد کرده است. این تغییرات، نحوه جذب، نگهداشت و مدیریت استعدادها را در سازمان‌ها دستخوش تحول نموده و ضرورت انطباق با این واقعیت‌های نوظهور را بیش‌ازپیش آشکار می‌سازد. این مقاله به بررسی این تأثیرات پرداخته و چالش‌ها و فرصت‌های ناشی از آن را مورد تحلیل قرار می‌دهد.
انتظارات و اولویت‌های شغلی نسل Z در فرآیند کاریابی
نسل Z که پس از متولدین دهه شصت و هفتاد (نسل هزاره) متولدشده‌اند، با دیدگاه متفاوتی نسبت به کار وارد بازار کار شده‌اند. آن‌ها نه‌تنها به دنبال حقوق و مزایای رقابتی هستند، بلکه به عواملی چون فرهنگ‌سازمانی پویا، فرصت‌های یادگیری، پیشرفت شغلی و تأثیر اجتماعی کار خود اهمیت می‌دهند. این نسل، انعطاف‌پذیری در ساعات کاری و امکان دورکاری را به‌عنوان مزایایی مهم در موقعیت‌های استخدامی جدید تلقی کرده و تمایل کمتری به ساختارهای سنتی و سلسله مراتبی دارند.
جستجوی آگهی استخدام برای این نسل اغلب از طریق پلتفرم‌های آنلاین و شبکه‌های اجتماعی صورت می‌گیرد. آن‌ها انتظار دارند فرآیند کاریابی شفاف، سریع و مبتنی بر فناوری‌های نوین باشد.
همچنین، نسل جوان، به‌ویژه نسل Z، دغدغه‌های عمیقی در مورد مسائل اجتماعی و محیط زیستی دارد. این ارزش‌ها به‌طور فزاینده‌ای بر تصمیمات آن‌ها در مورد انتخاب شغل و کارفرما تأثیر می‌گذارد. آن‌ها تمایل دارند در سازمان‌هایی کار کنند که مسئولیت اجتماعی را جدی می‌گیرند، به حفظ محیط‌زیست اهمیت می‌دهند و در راستای اهداف توسعه پایدار فعالیت می‌کنند. شرکت‌هایی که در آگهی استخدام و برند کارفرمایی خود به این جنبه‌ها توجه داشته باشند، جذابیت بیشتری برای این نسل خواهند داشت.
برای مثال، یک فارغ‌التحصیل جوان ممکن است بین دو فرصت شغلی با شرایط مشابه، شرکتی را انتخاب کند که پایبندی بیشتری به سیاست‌های رشد پایدار داشته باشد یا در پروژه‌هایی با تأثیر مثبت اجتماعی مشارکت کند.
این موضوع نه‌تنها در انتخاب شغل بلکه در وفاداری کارمندان هم تأثیرگذار است. کارمندان نسل جوان تمایل دارند در سازمانی بمانند که ارزش‌های آن‌ها را منعکس می‌کند و به آن‌ها احساس هدفمندی و تأثیرگذاری می‌دهد.
کارفرمایانی که در آگهی کار خود به این انتظارات توجه نشان دهند و تجربه کاربری جذابی را در فرآیند جذب نیرو ارائه کنند، شانس بیشتری برای جذب استعدادهای برتر از این نسل جوان خواهند داشت.
افزایش استفاده از فناوری در روش‌های استخدام
گسترش فناوری و دیجیتال‌سازی، روش‌های سنتی جذب نیرو را به‌طور چشمگیری متحول کرده است. امروزه، استفاده از پلتفرم‌های آنلاین کاریابی، شبکه‌های اجتماعی حرفه‌ای و ابزارهای هوش مصنوعی در فرآیند جذب و ارزیابی نیرو به امری رایج تبدیل‌شده است. نسل جوان که به‌طور ذاتی با این فناوری‌ها آشنا هستند، انتظار دارند سازمان‌ها هم از این ابزارها برای تسهیل و تسریع فرآیند جذب نیرو و انتشار آگهی کار بهره ببرند.
برای مثال، شرکت‌هایی که به دنبال استخدام برنامه نویس یا تدوینگر هستند، می‌توانند از پلتفرم‌های تخصصی و آزمون‌های آنلاین برای ارزیابی مهارت‌های فنی افراد نسل z (Gen Z) استفاده کنند. همچنین، استفاده از ویدئوکنفرانس برای انجام مصاحبه شغلی می‌تواند فرآیند جذب نیرو را برای کارجویان و کارفرمایان تسهیل نماید.
این امکانات به‌ویژه برای افرادی که به دنبال موقعیت‌هایی مانند استخدام خانم در تهران یا سایر شهرهای بزرگ هستند و ممکن است محدودیت‌های زمانی یا مکانی داشته باشند، بسیار مناسب خواهند بود.
تغییر در تقاضای بازار کار و ظهور مشاغل جدید
تغییر سبک زندگی نسل جوان و پیشرفت‌های فناوری، منجر به تغییر در تقاضای بازار کار و ظهور مشاغل جدید شده است. برای مثال، با افزایش محبوبیت پلتفرم‌های آنلاین مانند اسنپ و دیجی کالا، فرصت‌های شغلی جدیدی مانند استخدام اسنپ راننده، استخدام دیجی کالا راننده و برنامه نویس فلاتر ایجادشده است. همچنین، نیاز روزافزون به حضور آنلاین کسب‌وکارها، تقاضا برای متخصصانی مانند ادمین شبکه‌های اجتماعی و کارشناسان بازاریابی دیجیتال را افزایش داده است.
در مقابل، برخی از مشاغل سنتی ممکن است با کاهش تقاضا مواجه شوند. سازمان‌ها برای جذب و حفظ نسل جوان، باید به این تغییرات در تقاضای بازار کار توجه کرده و فرصت‌های شغلی جذاب و مرتبط با مهارت‌ها و علایق این نسل را ایجاد کنند. به‌عنوان‌مثال، در حوزه استخدامی آموزش و پرورش، نیاز به معلمانی با رویکردهای نوین آموزشی و آشنا با فناوری‌های دیجیتال، بیش‌ازپیش احساس می‌شود.
چالش‌های کارفرمایان در جذب و نگهداشت نسل جوان
جذب و نگهداشت نسل جوان برای بسیاری از کارفرمایان به یک چالش اساسی تبدیل‌شده است. این نسل، انتظارات بالایی از محیط کار و فرصت‌های شغلی خود دارد و در صورت عدم رضایت، به‌راحتی به دنبال فرصت‌های دیگر می‌گردد. کارفرمایان برای موفقیت در این عرصه، باید فرهنگ‌سازمانی خود را باارزش‌ها و انتظارات این نسل همسو کرده و فرصت‌های رشد و یادگیری مستمر را برای کارمندان خود فراهم کنند.
علاوه بر این، توجه به رفاه و سلامت روان کارمندان، ارائه برنامه‌های کاری انعطاف‌پذیر و ایجاد محیطی پویا و مشارکتی ازجمله عواملی که هستند می‌توانند در جذب و نگهداشت استعدادهای نسل Z مؤثر باشند.
سازمان‌هایی که به دنبال جذب نیرو در مشاغل خاص مانند استخدام جوشکار با حقوق بالا یا آشپز هستند، علاوه بر ارائه حقوق و مزایای رقابتی، باید به شرایط کاری مناسب و فرصت‌های پیشرفت شغلی توجه کنند.
افزایش مشارکت دولت و نهادهای آموزشی در فرآیند اشتغال‌زایی
دولت و نهادهای آموزشی نقش مهمی در تسهیل فرآیند استخدام و انطباق مهارت‌های نسل جوان با نیازهای بازار کار دارند. برگزاری دوره‌های آموزشی متناسب با نیازهای روز بازار، حمایت از کارآفرینی جوانان و ایجاد بسترهای مناسب برای کاریابی و برگزاری آزمون استخدامی می‌تواند به کاهش نرخ بیکاری در میان این نسل کمک کند.
همچنین، اصلاح قوانین و مقررات مربوط به بازار کار به‌منظور ایجاد انعطاف‌پذیری بیشتر و حمایت از حقوق هر کارمند، می‌تواند به بهبود فضای کسب‌وکار و افزایش رضایت شغلی کمک نماید. توجه به رشد کسب‌وکارهای بزرگی مانند خودروسازی سایپا، بیمه ایران و بانک مسکن و ایجاد فرصت‌های استخدام نیرو انتظامی با در نظر گرفتن مهارت‌ها و توانمندی‌های نسل جدید، باید از موارد موردتوجه نهادهای دولتی در حوزه کاریابی باشند.
جمع‌بندی
تغییر سبک زندگی نسل جوان، به‌ویژه نسل Z و نسل هزاره، تأثیرات عمیقی بر بازار کار گذاشته است. انتظارات جدید این نسل در مورد کار، استفاده از فناوری‌های نوین در فرآیند جذب نیرو، تغییر در تقاضای بازار کار و چالش‌های پیش روی کارفرمایان در جذب و نگهداشت استعدادها، همگی نشان‌دهنده ضرورت سازگاری با این تحولات است.
سازمان‌هایی که بتوانند با درک صحیح از نیازها و اولویت‌های نسل جوان، رویکردهای استخدام و مدیریت منابع انسانی خود را به‌روزرسانی کنند، شانس بیشتری برای جذب و حفظ نیروهای مستعد در بازار رقابتی خواهند داشت. درنهایت، همکاری میان کارفرمایان، دولت و نهادهای آموزشی برای ایجاد یک اکوسیستم کاری پویا و جذاب برای نسل جوان، امری ضروری به نظر می‌رسد.
