حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین مردانی، معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه چهارمحال‌وبختیاری در گفت‌وگو با ایکنا با اشاره به اینکه سال گذشته طبق تفاهم‌نامه حوزه علمیه با وزارت کشور تعداد مبلغان طرح امین در کشور به ۲۱ هزار نفر رسید، اظهار کرد: بر این اساس، سهمیه استان نیز از حدود ۱۰۰ مبلغ به ۴۰۰ نفر رسید که افزایش قابل توجهی بود.
وی با ذکر اینکه امسال تعداد مبلغان طرح امین در کشور و استان کاهش یافته است در خصوص دلایل آن، ادامه داد: امسال با توجه به رویکرد آموزش‌وپرورش مبنی بر استخدام نیروهای جدید که طلاب نیز می‌توانند در آزمون‌ها شرکت داشته باشند، درصدی از مبلغان طرح امین موفق شدند به استخدام در بیایند و لذا تعدادی از این مبلغان ریزش داشت؛ همچنین باتوجه به اتمام تفاهم‌نامه یک‌ساله حوزه و وزارت کشور مبنی بر حمایت از مبلغان امین، طبیعتاً حمایت‌ها از این افراد نیز پایان یافت و حوزه نیز بودجه کلانی برای پوشش این ۲۱ هزار مبلغ نداشت لذا حوزه در حال حاضر فقط برای ۱۶ هزار نفر توان حمایت و پرداخت حق‌الزحمه دارد.
چرایی کاهش تعداد مبلغان امین در مدارس
مردانی بیان کرد: در این استان، ۳۲۰ مبلغ فعال طرح امین با مدارس استان همکاری دارند که بالغ بر ۲۹۰ آنها بانوان مبلغ هستند. اگر مبلغان طرح هجرت را که به‌ویژه در روستاها با مدارس همکاری دارند به این رقم اضافه کنیم در مجموع، قریب به ۳۷۰ مبلغ خواهد شد. بر طبق آمار، شهرکرد و فرخشهر در رتبه نخست تعداد مبلغان امین قرار دارند و بعد از آن، به ترتیب شهرستان‌های بروجن، لردگان (فلارد و خانمیرزا)، فارسان، بن، کیار، کوهرنگ، اردل و سامان قرار دارند.
معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه استان با تصریح اینکه این مبلغان حداقل ۶۰ و حداکثر ۱۲۰ ساعت موظفی در مدارس و بر طبق سند تحول ناظر به مباحث تربیتی باید کار کنند، افزود: پرداختی این مبلغان بسیار اندک است و فقط روحیه جهادی می‌تواند عامل ماندگاری آنان در این کار ارزشمند و مهم باشد. برخی مبلغان با همین روحیه تا ۱۰ سال نیز در این حوزه مشغول خدمت هستند در حالی که دریافتی آنها پاسخگوی هزینه ایاب و ذهابشان هم نیست.
مردانی تأکید کرد: مبلغان طرح امین با دریافتی اندک اما روحیه جهادی بر طبق منویات مقام معظم رهبری و درک ضرورت کار تربیتی در مدارس حضور پیدا می‌کنند و به جرئت می‌توانم بگویم نظیر این خدمت جهادی ارزشمند و رضایت‌بخش را در آموزش‌وپرورش جز در همین مبلغان امین سراغ نداریم.
وی ادامه داد: بر طبق ارزیابی عملکرد سه‌ماهه از سوی معاونت تبلیغ و نیز اذعان مسئولان آموزش‌وپرورش استان، سال گذشته رضایتمندی ۹۰ درصدی مدارس از فعالیت مبلغان طرح امین و خروجی و آثار کار آنها را شاهد هستیم که جای خرسندی دارد.
معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه استان با بیان اینکه آیین‌نامه اجرایی و محتوای جدید طرح امین برای سال تحصیلی جاری طی تفاهم‌نامه‌ای بین حوزه علمیه و آموزش‌وپرورش منعقد و ابلاغ شد، افزود: بنابراین تمامی فعالیت‌های مبلغان امین بر طبق قوانین و برنامه‌های ابلاغی بالادستی پیش می‌رود لذا مشکلی در زمینه محتوا و آیین نامه نداریم؛ امسال در استان نیز تفاهم‌نامه بین مدیریت حوزه علمیه برادران و خواهران و اداره‌کل آموزش‌وپرورش استان در ستاد همکاری‌های این دو نهاد امضا و به نواحی ۱۷گانه آموزش‌وپرورش ابلاغ شده است تا بر طبق این دستورالعمل فعالیت مبلغان را داشته باشیم لذا همکاری و هماهنگی کامل بین دو نهاد در تمامی ساحت‌های اجرایی طرح امین برقرار است.
حوزه‌های اقدام مبلغان امین در مدارس
مردانی با تأکید بر دستورالعمل ۹۰ صفحه‌ای حوزه علمیه قم ناظر بر فعالیت‌های تربیتی و پرورشی مبلغان امین در مدارس، توضیح داد: این دستورالعمل ساختاری منظم‌تر و منسجم‌تر نسبت به سال گذشته دارد؛ در تفاهم‌نامه دو نهاد، اهدافی برای حوزه و آموزش‌وپرورش تعریف شده است و در ساحت تربیتی نیز وظایف مبلغان به دو بخش وظایف و فعالیت‌های «عمومی» و «تخصصی» تقسیم‌بندی شده است.
وی در خصوص وظایف عمومی مبلغان امین بر طبق دستورالعمل جدید، بیان کرد: عملیاتی کردن مأموریت‌ها و اهداف طرح امین در مدارس، گسترش فرهنگ اقامه نماز و همکاری در برگزاری باشکوه نماز جماعت، تلاش در جهت تربیت سه نهاد مدرسه، مسجد و خانواده برای پیشبرد برنامه‌ها با همکاری کادر مدرسه و امام جماعت مسجد محله، تهیه گزارش آسیب‌شناسانه در حوزه دینی و فرهنگی و ارائه به مدیر مدرسه، استفاده از ساعات غیر آموزشی مدرسه از جمله صبحگاه در راستای ارائه مباحث، احصای شبهات دینی و اعتقادی و فقهی و برگزاری نشست‌های پاسخگویی به دانش‌آموزان از جمله این فعالیت‌های عمومی هستند.
مردانی افزود: استفاده از ظرفیت تبلیغی اردوها، همایش‌ها و مشارکت مؤثر در برگزاری همایش‌ها و جشن‌ها و مراسم دانش‌آموزی همچون اعتکاف، جشن تکلیف و مناسبت‌ها، مشارکت در جلسات هم‌اندیشی با معلمان و اولیا و ارائه مشاوره دینی، همکاری در راه‌اندازی تشکل‌های دانش‌آموزی و ارتباط حسنه و مستمر با آنان و شناسایی دانش‌آموزان نخبه علمی و پژوهشی و ارائه مشاوره به دانش‌آموزان مستعد و علاقه‌مند از دیگر عناوین ۱۸ وظیفه عمومی مبلغان امین در مدارس است.
وظایف مبلغان امین در حوزه قرآن و عترت(ع)
وی وظایف تخصصی مبلغان امین را نیز مورد اشاره قرار داد و تصریح کرد: در حوزه «قرآن و عترت» وظایفی برای این مبلغان در آیین‌نامه اجرایی تعریف شده است که باید در برپایی دوره‌های روخوانی روانخوانی، تجوید، تفسیر، حفظ قرآن، فعال کردن هیئت‌های مذهبی و اشاعه گفتمان مذهبی و قرآنی برای دانش‌آموزان علاقه‌مند و مستعد اهتمام داشته باشند؛ همکاری در برگزاری جشنواره‌ها، مسابقات و محافل قرآنی در مدارس و تقدیر از دانش‌آموزان فعال و برگزیده از دیگر اقدامات تعریف شده در حوزه قرآن و عترت است که مبلغان امین باید فعالیت داشته باشند.
معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه استان «ایران و انقلاب اسلامی» را دیگر حوزه تخصصی فعالیت مبلغان در مدارس عنوان کرد و توضیح داد: بر این اساس، مبلغان باید نسبت به برپایی جلسات تبیینی ناظر به مبانی و اهداف انقلاب، آثار و برکات و دستاوردهای انقلاب و…، برگزاری یادواره‌های شهدای دانش‌آموز در مدارس، برپایی رویدادها و جشنواره‌های دانش‌آموزی با موضوع ایران و انقلاب و به‌ویژه بیانیه گام دوم انقلاب و این دست فعالیت‌ها اهتمام داشته باشند.
مردانی تصریح کرد: «حجاب و عفاف» سومین حوزه فعالیت تخصصی مبلغان طرح امین است که در این راستا وظایفی همچون تشریح و تبیین مبانی، برپایی جلسات پرسش و پاسخ، تشکیل گروه یاوران حجاب در مدارس، اجرای برنامه‌های ترویجی متنوع و تشویق دانش‌آموزان محجبه در قالب طرح حجاب برتر با همکاری مدیران، برگزاری دوره‌ها، کارگاه‌ها و مسابقات مرتبط بر عهده دارند.
۷ حوزه تخصصی فعالیت مبلغان امین
وی با تأکید بر اینکه «آسیب‌های اجتماعی» دیگر حوزه تخصصی فعالیت مبلغان در مدارس است، گفت: شناسایی موضوعات و معضلات در مدارس با هماهنگی مدیران، شناسایی دانش‌آموزان و اولیای در معرض آسیب‌های اخلاقی و ارائه مشاوره به آنها با رویکرد حمایتی در قالب طرح «نماد»، آگاهی‌بخشی و مهارت‌افزایی در دانش‌آموزان در راستای پیشگیری از تهدیدها و آسیب‌ها به‌ویژه اعتیاد از جمله وظایف مبلغان طرح امین در مدارس است.
مردانی تصریح کرد: دیگر حوزه فعالیت تخصصی مبلغان مربوط به «خانواده» است که ارائه مشاوره و برگزاری کارگاه‌های تخصصی با موضوع خانواده و روابط زوجین برای اولیاء خانه و مدرسه با هماهنگی مدیر مدرسه، استفاده از روش‌های نوین و بسته‌های آموزشی مهارت‌های ارتباط در خانواده، ترویج سبک زندگی اسلامی، تلاش برای رفع با تقلیل آسیب‌های دانش‌آموزان با مشکلات خانوادگی از جمله اقدامات مبلغان در این حوزه است.
وی بخش «رسانه و فضای مجازی» را نیز از دیگر حوزه‌های فعالیت تخصصی مبلغان برشمرد و گفت: آشناسازی دانش‌آموزان با فرصت‌ها و تهدیدهای عرصه فضای مجازی، ارائه بسته‌های آموزشی و مهارتی برای بهره‌گیری سالم از فضای مجازی، همکاری در برگزاری نشست‌های آموزشی سواد رسانه برای اولیا با دعوت از اساتید این حوزه، شناسایی دانش‌آموزان مستعد در زمینه رسانه و فضای مجازی و توانمندسازی و مشارکت دادن و هدایت فعالیت‌های آنها در جهت شکوفایی در این عرصه از جمله اقدامات در این حوزه می‌تواند باشد.
معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه استان «خدمات اجتماعی» را نیز یادآور شد و توضیح داد: شناسایی دانش‌آموزان و خانواده‌های آسیب‌دیده و کم‌بضاعت و جلب مشارکت خیران برای حمایت از آنان و راه‌اندازی گروه جهادی با هماهنگی شورای مدرسه و نیز آشنا کردن دانش‌آموزان با فعالیت‌های جهادی از وظایفی است که در این حوزه تعریف می‌شود.
وی با بیان اینکه تمامی این اقدامات و فعالیت‌های عمومی و تخصصی با محوریت سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ترسیم شده است، افزود: برای اجرای هر چه بهتر این آیین‌نامه، حوزه علمیه به استان‌ها تکلیف کرده است که دوره‌های توانمندسازی مجازی و حضوری برای مبلغان امین برگزار شود که در این راستا یک بستر مجازی خوب و منسجم با عنوان «مهارت‌خانه طلاب» فعال است و بیش از ۳۷۰ دوره تا کنون در این سامانه تعریف شده که قریب به ۹۰ هزار طلبه خواهر و برادر عضو سامانه هستند.
توانمندسازی طلاب طرح امین
مردانی ادامه داد: مبلغان امین نیز موظف هستند در سامانه مهارت‌خانه طلاب در دوره‌های مربوط شرکت کنند و آزمون‌ها را پشت سر بگذارند که از طریق همین سامانه گواهینامه برایشان صادر می‌شود؛ همچنین دوره‌های حضوری برای این افراد تعریف شده است که خوشبختانه در این یک سال در اکثر شهرها حداقل دو دوره برای مبلغان امین با دعوت از اساتید قم، اصفهان و اساتید استانی در موضوعات مختلف برگزار شده است.
معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه استان با اشاره به اینکه ۱۴ سال از فعالیت مبلغان امین در مدارس می‌گذرد، افزود: امروز برکات این فعالیت‌ها را مشاهده می‌کنیم ضمن اینکه بسیاری از این مبلغان باسابقه امروز در استخدام این نهاد هستند و این افتخاری برای ماست که مبلغان در بدنه آموزش‌وپرورش فعال هستد.
مردانی با تأکید بر اینکه ضرورت حضور مبلغان در مدارس به‌ویژه در جامعه امروزی بیش از پیش احساس می‌شود، بیان کرد: نوجوانان جامعه اسلامی امروز در معرض انواع تهدیدهای دشمنان در فضای مجازی و رسانه‌های معاند قرار دارند و متأسفانه این افراد از دین و مسائل اعتقادی در حال فاصله گرفتن هستند و اگر امروز نتوانیم در عرصه اعتقادی و دینی دانش‌آموزان کار قوی داشته باشیم نمی‌توان نیروهای انقلابی برای آینده کشور تربیت کرد. لذا جا دارد نهادهای حوزه و آموزش‌وپرورش و دیگر نهادهای متناظر در ساحت تربیتی و اعتقادی دانش‌آموزان کار اثرگذار انجام دهند.
معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه علمیه استان در پایان گفت: با توجه به این ضرورت، ما متأسفانه در این ۱۴ سال حمایت خاصی از مبلغان امین در استان ندیده‌ایم و از مسئولان کشور و استان به‌ویژه استاندار، فرمانداران، بخشداران و دهیاران در روستاها انتظار می‌رود که حمایت‌ها را محدود به گفتار نکنند و در عمل نیز حمایت خود را نشان بدهند.
