حتی اگر دنبال شغل جدید نمی‌گردید، باید اصول و قواعد چانه‌زنی درباره‌ی دستمزد را بدانید. این اطلاعات به احتمال بسیار زیاد یک روز به کار شما یا یکی از دوستان‌تان می‌آید.
یکی از حساس‌ترین پرسش‌ها در جریان مصاحبه‌های کاری، پرسش درباره‌ی حقوق است. این پرسش برای هر دو طرف اهمیت بسیار زیادی دارد؛ تا جایی که حتی زمان مطرح شدن آن در جریان مصاحبه ممکن است روی نتیجه‌ی نهایی آن تاثیر جدی داشته باشد.
براساس تجربه‌های افراد موفق و بررسی‌های علمی مهم‌ترین نکاتی را که به عنوان یک کارجو باید درباره‌ی بحث دستمزد و صحبت درباره‌ی آن در جلسهی مصاحبه بدانید، بررسی می‌کنیم.
قبل از جلسهی مصاحبه
مذاکره حقوق و دستمزد بیشتر در جریان مصاحبه‌ی دوم انجام می‌شود. البته اگر برای مصاحبه‌ی اول می‌روید هم آماده باشید اما در جلسهی دوم مطمئن باشید که با بحث دستمزد مواجه خواهید شد.
یکی از آمادگی‌هایی که باید پیش از رفتن به این جلسه مصاحبه داشته باشید، آمادگی صحبت درباره‌ی دستمزد است. اگر کسی را می‌شناسید که در ماه‌های اخیر یکی از دو طرف میز مصاحبه‌ی شغلی بوده و مصاحبه‌ای موفق داشته خوب است با او مشورت کنید. اگر این فرد مسئول استخدام یا مصاحبه‌ی یک شرکت باشد، می‌تواند کمک بیشتری به شما بکند.
از او درباره‌ی وضعیت دستمزد در بازار کار بپرسید. پرسش مهم می‌تواند این باشد: «اگر بخواهی من را استخدام کنی چقدر دستمزد من خواهد بود؟» پاسخ این پرسش می‌تواند دید شما را نسبت به آن‌چه در انتظارتان است باز کند.
پیش از مذاکره حقوق، دستمزد درخواستی خود را محاسبه کنید
ابزارهای برخط زیادی وجود دارند که به شما کمک می‌کنند حدود دستمزد منصفانه برای خودتان را حساب کنید. این ابزارها باتوجه به توانایی‌ها و سابقه‌ی کاری شما کار می‌کنند پس در استفاده از آن‌ها دقیق و صادق باشید.
به یاد داشته باشید که این عدد، عدد مقدسی نیست. همیشه می‌توانید آن را با منطق و دلیل بالا ببرید یا در مقابل منطق و دلیل کارفرما پایین بیاورید.
وضعیت مالی شرکت را بررسی کنید
بررسی وضعیت مالی شرکت به شما دید خوبی درباره‌ی خط قرمزهای مالی مدیران آن می‌دهد. دانستن کلیات وضعیت مالی شرکت به شما کمک می‌کند از مطرح کردن رقم‌های نامعقول خودداری کنید. این رقم‌های نامعقول ممکن است خیلی بالاتر از حد توان شرکت یا خیلی پایین‌تر از آن باشد؛ در حالت اول شما شغل را از دست می‌دهید و در حالت دوم امکان دریافت حقوق مناسب را.
با خودتان مصاحبه کنید
یکی از روش‌های سازمان‌دهی فکرها، ایده‌ها و صحبت‌ها در جریان مصاحبه، شبیه‌سازی آن در منزل است. می‌توانید این کار را خودتان انجام دهید یا از کسی بخواهید براساس سوال‌هایی که شما می‌دهید مصاحبه را شبیه‌سازی کند.
در این مصاحبه‌ی تمرینی شما می‌توانید افکار خود را منظم کنید و نکته‌هایی که می‌خواهید درباره‌ی دستمزد بگویید یا بپرسید را چکش‌کاری کنید.
به یک عدد دقیق برسید
افراد باتجربه می‌گویند کارجویی که دستمزد درخواستی خود را دقیق می‌داند نسبت به کارجوهای دیگر شانس بیشتری برای جلب نظر کارفرما دارد. مزایایی مثل وعده‌های غذایی، بیمه و … را که از طرف شرکت در اختیار کارمندان قرار می‌گیرد، در نظر بگیرید. این کار به شما کمک می‌کند به عددی با دقت چند صد هزار تومان برسید.
بسیاری از کارفرماها به این‌که شما به مزایای مالی شرکت آن‌ها توجه دارید یا نه، بسیار حساس هستند.
در جریان مصاحبه
برای مذاکره حقوق و دستمزد به هیچ‌وجه عجله نکنید. بسیاری از مصاحبه‌کننده‌ها دوست دارند کارجو برای صحبت درباره‌ی دستمزد خود تا زمانی که آن‌ها بحث را پیش نکشیده‌اند، صبر کنند. سعی نکنید در بحث‌های نامربوط به دستمزد به آن اشاره کنید. مطمئن باشید نفر مقابل شما درباره‌ی این مبحث اساسی صحبت خواهد کرد.
با مسئول استخدام صحبت کنید
ممکن است در جلسهی مصاحبه شما در حال صحبت با مسئول بخشی که قرار است در آن استخدام شوید یا هر مسئول دیگری باشید. تجربه نشان می‌دهد این افراد درباره‌ی دستمزد صحبت نمی‌کنند چون در حیطه‌ی وظایف آن‌ها نیست. در بعضی موارد موضوع دستمزد در جلسه با این مدیران هم مطرح می‌شود. هدف از مطرح شدن این بحث، بررسی شرایط و وضعیت شما خواهد بود اما نمی‌توانید اینجا به نتیجه‌ی قطعی و نهایی برسید.
توجه داشته باشید که بحث درباره‌ی دستمزد زمانی اعتبار دارد که طرف صحبت شما مسئول دپارتمان استخدام شرکت باشد.
کمی دست بالا صحبت کنید
شما می‌دانید موقعیت شغلی که درحال مصاحبه با آن هستید، چقدر دستمزد دارد. همین‌طور می‌دانید که باتوجه به شرایط دیگر مانند مزایا، سطح کاری شرکت و هزینه‌های جانبی چه میزان دستمزد شما را راضی می‌کند.
این دو عدد به احتمال زیاد باهم تفاوت دارند. اگر موقعیت شغلی را مناسب می‌دانید، عددی که حاضر هستید در ازای آن موقعیت را بپذیرید کم‌تر از عددی است که می‌دانید ارزش شما را نشان می‌دهد.
سعی کنید در زمان مذاکره حقوق و دستمزد، رقمی کمی بالاتر از رقم مورد نظر خود مطرح کنید. اگر شرکت با رقم شما موافقت کند که موفق شده‌اید شغل مورد نظر خود را با حقوقی حتی بالاتر از چیزی که در ابتدا مدنظر داشته‌اید به دست بیاورید. اگر مصاحبه کننده با رقم شما موافق نبود، شما این موقعیت را دارید که به او امکان چانه‌زنی بدهید و در عین حال از حداقل دستمزد مورد نظر خود هم دور نشوید.
دقت کنید عدد اولیه‌ای که می‌گویید باتوجه به موقعیت شغلی و وضعیت مالی شرکت منطقی باشد؛ در غیر این‌صورت آخرین بار خواهد بود که مسئول استخدام آن شرکت را می‌بینید.
با اعتماد به نفس و آماده باشید
همان‌طور که شرکت به دلیل دعوت از شما برای مصاحبه، وظیفه‌ای برای استخدام‌تان ندارد، شما هم با شرکت در مصاحبه دلیلی برای پذیرفتن هر پیشنهادی ندارید. آماده شنیدن هر پیشنهاد مالی باشید. اگر پیشنهاد مالی خوبی گرفتید با اعتماد به نفس و خون‌سرد درباره‌ی آن صحبت کنید. اگر پیشنهاد مالی نامناسبی هم مطرح شد و تلاش شما برای بهبود آن بی نتیجه بود بدون رودربایستی آن را رد کنید. هنگام ورود به جلسهی مذاکره برای دستمزد، اعتماد به نفس داشته باشید و با سری بالا و شانه‌هایی صاف وارد اتاق شوید.
قبل از عدد گفتن ، از خودتان بگویید
گفتیم که قبل از شرکت در جلسهی محاسبه، باید درباره‌ی وضعیت شرکت تحقیق کنید. زمانی که بحث دستمزد مطرح می‌شود زمان آن رسیده که شرکت هم درباره‌ی وضعیت شما اطلاعات دقیق‌تری داشته باشد.
درباره‌ی کارهای بزرگی که پیش از آن انجام داده‌اید صحبت کنید. زیاده‌روی نکنید اما نکات مهم را از قلم نیندازید. اگر کاری خارج از حوزه‌ی شغلی خود انجام داده‌اید، حتما درباره‌ی آن صحبت کنید.
آینده نگر باشید
هرگز درباره‌ی گذشته‌ی کاری خود صحبت نکنید. این گذشته را به نقل خاطره‌هایی درباره‌ی دوران خوب گذشته‌ی کاری خود محدود کنید. کارفرما از این‌که شما به آینده‌ی مشترک با او توجه کنید بیشتر لذت می‌برد.
اگر دستمزد مورد نظر شما با دستمزد کارفرما فاصله دارد اما می‌خواهید پیشنهاد او را بپذیرید، صحبت درباره‌ی آینده به شما فرصت طلایی می‌دهد. از این بگویید که می‌دانید در آینده با پیشرفت‌هایی که مجموعه می‌کند، همه‌ی شرایط بهتر خواهد شد؛ از این بگویید که دنبال پیشرفت در سلسله مراتب هستید.
مشکلات شخصی خود را پیش نکشید
برای رسیدن به دستمزد مورد نظرتان هرگز از مشکلات شخصی نگویید. این کار به شخصیت و وقار شما آسیب وارد می‌کند. برای صحبت درباره‌ی دستمزد موردنظرتان فقط روی توانایی‌های خود متمرکز شوید. درباره‌ی طرح‌هایی که در ذهن دارید و آینده‌ی شغلی که برای خود ترسیم کرده‌اید صحبت کنید.
از دیگر موقعیت‌های شغلی حرفی نزنید
اگر کارجو هستید و رزومه‌ی خوبی دارید به احتمال زیاد چند موقعیت شغلی را به صورت همزمان بررسی می‌کنید. ممکن است حتی در یک روز برای دو مصاحبه به دو مجموعه سر بزنید.
درباره‌ی این موقعیت‌ها در جلسه‌های دیگر صحبت نکنید. «بازار گرمی» فقط با صحبت درباره‌ی توانایی‌ها و قدرت شما تاثیر مثبت خواهد داشت؛ در غیر این‌صورت جایگاه شما پیش مسئول استخدام متزلل می‌شود.
کلام پایانی
در جریان مذاکره حقوق و دستمزد خود در یک مصاحبه‌ی کاری، آماده‌ی شنیدن هرچیزی باشید. فراموش نکنید بسیاری از نظرات را می‌توانید با قدرت کلام خود تغییر دهید. اگر نه شنیدید اعتماد به نفس خود را از دست ندهید؛ نه پایان مذاکره نیست بلکه بخشی از روند آن است.
اگر دستمزد پیشنهادی شما بیشتر از انتظار کارفرما بود با قدرت کلام خود جو را آرام کنید و بحث را ادامه دهید.
به یاد داشته باشید که «فن مذاکره» از فنون حیاتی برای عبور از مرحله‌ی مصاحبه است. بهتر است در کنار توانایی‌هایی که در حوزه‌ی کاری خود دارید، روی فن مذاکره هم کار کنید.
