اخبارکار – طبق گزارش مؤسسه معروف تحقیقاتی Gartner، هوش مصنوعی عاملی (Agentic AI) به عنوان مهمترین روند فناوری سال ۲۰۲۵ شناسایی شده است. این نوع هوش مصنوعی قادر است به طور مستقل عمل کند، تصمیم بگیرد و هدف‌های کاربر را دنبال کند.
شرکت Gartner پیش‌بینی می‌کند که تا سال ۲۰۲۸، حدود یک سوم برنامه‌های کاربردی شرکتی شامل هوش مصنوعی عاملی خواهند بود. البته این رقم نشان می‌دهد که هنوز راه زیادی برای گسترش وجود دارد.
به گزارش venturebeat، تحول در حال رخ دادن یک انقلاب ناگهانی نیست، بلکه یک فرایند تکاملی است که نیازمند تطبیق و یادگیری مداوم است. بنابراین، خطر اصلی برای مهندسان، این نیست که هوش مصنوعی جای آنها را بگیرد، بلکه این است که آنها نتوانند با تغییرات موجود تطبیق پیدا کنند و از حرکت اصلی عقب بمانند.
تقاضای بالا برای مهندسان متخصص در هوش مصنوعی
در مقابل هشدار‌هایی درباره «اتوماسیون و بیکاری»، دنیای واقعی صنعت نشان می‌دهد که تقاضا برای مهندسانی که با هوش مصنوعی کار می‌کنند، در حال افزایش است.
شرکت‌های خدمات حرفه‌ای مشغول استخدام فشرده مهندسان با تجربه در زمینه هوش مصنوعی تولیدی (Generative AI) هستند. همچنین، شرکت‌های فناوری موقعیت‌های جدیدی را در حوزه مهندسی هوش مصنوعی ایجاد کرده‌اند. بازار کار برای افرادی که بتوانند ابزار‌های هوش مصنوعی را به خوبی به کار بگیرند، بسیار رقابتی است.
چطور هوش مصنوعی در حال تغییر کار مهندسان است؟
هوش مصنوعی در حال تبدیل شدن به یک همکار قدرتمند برای مهندسان است و نقش آن در چهار بعد اصلی به‌خوبی قابل مشاهده است:
خلاصه‌نویسی و استخراج اطلاعات: هوش مصنوعی به مهندسان کمک می‌کند تا داده‌های غول‌پیکر، کد، اسناد فنی و مشخصات را به اطلاعات عملی تبدیل کنند. به جای ساعت‌ها گشت‌وگذار در اسناد، مهندسان می‌توانند از خلاصه‌های تولیدی هوش مصنوعی استفاده کنند و روی پیاده‌سازی کار کنند.
تجزیه و تحلیل الگو‌ها و پیشنهادات بهینه‌سازی: هوش مصنوعی الگو‌های موجود در کد و سیستم‌ها را تحلیل می‌کند و به طور خودکار پیشنهادات بهینه‌سازی می‌دهد. این امر به مهندسان کمک می‌کند تا زودتر خطا‌های بالقوه را شناسایی کنند و با اطمینان بیشتری تصمیم بگیرند.
تبدیل کد بین زبان‌های مختلف: هوش مصنوعی در تبدیل کد‌ها از یک زبان برنامه‌نویسی به زبان دیگر فوق‌العاده موفق عمل کرده است. این قابلیت برای به‌روزرسانی سیستم‌های قدیمی و حفظ دانش فنی داخلی بسیار ارزشمند است.
ایجاد محتوای جدید (توسعه): قدرت واقعی هوش مصنوعی تولیدی (Gen AI) در ایجاد محتوای جدید است: کد، اسناد، معماری سیستم و حتی طرح‌های جدید نرم‌افزاری. مهندسان با استفاده از این ابزار‌ها می‌توانند گزینه‌های بیشتری را کشف کنند و نوآوری‌های بیشتری را به انجام برسانند.
کاربرد‌های هوش مصنوعی در صنایع مختلف
بهداشت و درمان: هوش مصنوعی در ایجاد سیستم‌های آموزشی شخصی‌سازی شده برای بیماران به کار گرفته می‌شود که بر اساس سابقه پزشکی و شرایط فعلی هر فرد تنظیم می‌شوند.
تولید دارو: سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی در بهینه‌سازی برنامه‌های تولید دارو برای کاهش ضایعات و تضمین تأمین دارو‌های ضروری به کار گرفته شده‌اند.
بانکداری: بانک‌ها سال‌هاست که در زمینه هوش مصنوعی فعالیت دارند. امروزه، سیستم‌هایی برای مدیریت الزامات حقوقی و بهبود خدمات به مشتریان در حال توسعه هستند.
مهارت‌های جدید مورد نیاز برای مهندسان آینده
با تحول در ماهیت مهندسی، مهارت‌های جدیدی نیز در حال ظهور هستند:
کار با هوش مصنوعی: مهارت در تعامل موثر با سیستم‌های هوش مصنوعی و توانایی درخواست صحیح و دریافت نتایج بهتر، یکی از مهارت‌های کلیدی است.
LLMOps (عملیات مدل‌های زبانی بزرگ): شبیه به ظهور DevOps، LLMOps به موضوعاتی مثل پیاده‌سازی، نظارت و بهینه‌سازی مدل‌های هوش مصنوعی در محیط‌های واقعی می‌پردازد.
مهندسی پلتفرم (Platform Engineering): ایجاد محیط‌های استاندارد برای استفاده بهینه از ابزار‌های هوش مصنوعی، امنیت، قابلیت نگهداری و هماهنگی در پروژه‌ها را فراهم می‌کند.
همکاری بین انسان و هوش مصنوعی
سطح همکاری بین مهندسان و هوش مصنوعی از توصیه‌های ساده تا سیستم‌های کاملا خودکار متفاوت است. بهترین مهندسان، کسانی هستند که بدانند چه زمانی و به چه میزان از هوش مصنوعی استفاده کنند و چه زمانی باید خودشان در روند تصمیم‌گیری دخیل باشند.
راهبردی کردن هوش مصنوعی در سازمان‌ها
برای استفاده موفقیت‌آمیز از هوش مصنوعی، سازمان‌ها نیاز به چارچوب‌های حاکمیتی دارند. این چارچوب‌ها، استاندارد‌های اخلاقی، قوانین مقرراتی و مدیریت ریسک را در کنار خلاقیت و نوآوری در نظر می‌گیرند.
همچنین، امنیت باید از همان ابتدا در سیستم‌های هوش مصنوعی لحاظ شود، نه به عنوان یک مرحله اضافی. تست‌های منظم برای شناسایی نقاط ضعف مانند تولید اطلاعات نادرست (hallucinations)، حملات prompt injection و نشت داده‌ها، ضروری است.
آینده هوش مصنوعی و مهندسان
در آینده، رابطه بین مهندسان و هوش مصنوعی از یک رابطه ابزار-کاربر به یک همکاری واقعی تبدیل خواهد شد. سیستم‌های هوش مصنوعی امروزی قدرتمند هستند، اما هنوز درک واقعی ندارند و به راهنمایی انسان‌ها نیاز دارند.
اما سیستم‌های فردا ممکن است توانایی پیشنهاد راه‌حل‌های نوآورانه و شناسایی خطراتی را داشته باشند که مهندسان نمی‌توانستند تصور کنند.
اما در تمام این تحولات، نقش اصلی مهندس، درک نیاز‌های کاربر، قضاوت اخلاقی و تبدیل نیاز‌های انسانی به راه‌حل‌های فنی، جایگزین‌ناپذیر باقی خواهد ماند.
