با ورود به این سرزمین مقدس، استوار دوم مهدی جنگ‌آرا فرزند رجبعلی بیدآبادی با شاخه گلی در دست و لبخندی بر لب به شما سلام نظامی می‌دهد و خوش آمد می‌گوید. تصاویر جنگ افزار و آلات نظامی بر روی سنگ قبر این دلاور مرد حجاری شده است تا رشادت و دلیری او را در گذر زمان زنده نگه دارد.
۲ قرص نان بربری بر سنگ مزار عباس خباز فرزند مشهدی رجبعلی سالهاست که بیات شده است او که در سال (۱۳۶۶)قمری (حدود ۱۳۲۶ خورشیدی) درگذشته است با شغل نانوایی زندگش اش را سپری کرده است.
جعبه ابزار حاج محمد حسین دانش پژوه فرزند میرزا آقا در سال (۱۳۵۴)خورشیدی روی سنگ قبر او جا مانده است. یعنی اینکه یا در آن سرای باقی کار نجاری رونقی ندارد یا اینکه آدمی چیزی جز کارهای خوب و بدش با خود نمی‌برد.
آشپز ارمنی حدود ۱۲۶سال پیش (۱۸۸۳ میلادی) اجاق آشپزخانه‌اش را خاموش کرده و محل کسب درآمد زندگی‌اش را به دیگری سپرده و خودش در این مکان آرام گرفته است.
سندان، پتک، انبر و پرگار از وسایل حاجی سید مصطفی دوات‌گر فرزند اسد عبدالله است. در سال (۱۳۵۷)قمری (حدود (۱۳۱۷)خورشیدی) این وسایل را به یادگار بر سنگ قبر وی نقش کرده‌اند. اگر از کنار مزار او رد شدید بهتر است به جای کوبیدن مشت بر سندان، انگشتی بر مزارش بگذارید و فاتحه‌ای برای سید مصطفی بخوانید.
یک سینی با دو بشقاب نقش سنگ مزار محمد میوه فروش فرزند سید فتح الله صلواتی است؛ شاید چیزی شبیه ظرف پذیرایی، یکی پر از میوه و دیگری پر از حروف. این حکاکی هنری در سال (۱۳۵۸)قمری (حدود ۱۳۱۸ خورشیدی) رقم خورده است.
سنگ مزارهای تخت فولاد اصفهان هنوز بستری برای مطالعات فرهنگی است
سنگ مزارهای آرامستان تخت فولاد اصفهان پس از گذشت قرن‌ها هنوز بستری برای سیر و مطالعه حجاران، خوشنویسان و هنرمندان است چراکه اعتقادات مذهبی و باورهای قرآنی، سبک زندگی مسلمانان در اصفهان و روند تحولات هنر تصویری را به نمایش می‌گذارد.نقش نمایه‌های گیاهی، جانوری، فرشتگان و مشاغل از جمله بیشترین تزیینات این سنگ مزارها است که پیوند عمیق و ناگسستنی هنرمندان و حجاران ایرانی را با مفهوم مرگ و حیات پس از آن و اعتقادات مذهبی را جلوه‌گر می‌سازند.
در میان نقش‌های بی شمار و متنوع روی سنگ قبرها، تعدادی از نقوش به پیشه‌ها مربوط است و به نوعی شغل صاحب قبر را اعلام می کند.میرسید علی جناب در کتاب الاصفهان که به سال (۱۳۰۳)خورشیدی چاپ شده است، شغل هایی که در میان مردم اصفهان محترم بوده را چنین فهرست می‌کند: «شاطر، نانوا، آهنگر، سلمانی، ضرب گیر، زورخانه چی، فراش [مامور عدلیه یا اداره حکومتی]، خراط، درویش، شاعر، بنا، نعلبند، پالان دوز، پینه دوز، سقا، چیلان گر، [چیلان: آلات و ابزار آهنی از قبیل زرفین، حلقه، زنجیر، کارد، چاقو]، گارز [رختشور]».
ارنست هولتسر هم که اواخر سال (۱۸۶۳)میلادی از آلمان به اصفهان آمده و (۲۰) سال در این شهر زندگی کرده، می‌نویسد: «اصفهان به شکرانه موقعیت مناسب جغرافیایی‌اش در مرکز کشور ایران، در دوران صفوی ترقی شایانی کرده و امروز هم یک شهر تجاری است».او شغل‌های ارامنه اصفهان را این گونه فهرست کرده است: «تاجر، نجار، آهنگر، سنگ تراش، ساعت ساز، زرگر، جواهر ساز، حکاک، کاسب، علاف، کرباس باف، خیاط، نانوا، بقال، قصاب، سمسار، سلمانی، حمامی یا دلاک، بزاز، صابون ساز، کفاش، آشپز، نوکر، زارع، گله دار».
غالب تصاویری که روی سنگ قبرهای تخت فولاد اصفهان نقش بسته‌اند دارای معانی فلسفی خاصی هستند. بدون شک این تصاویر تحت تأثیر عقاید مذهبی، روایات و باورهای مردمان گذشته خلق شده‌اند؛ در میان نقش‌های بی شمار و متنوع روی این سنگ قبرها، تعدادی از نقوش به شغل ها و پیشه‌ها مربوط است و به نوعی شغل صاحب قبر را مشخص می‌کند.هرچند بسیاری از این شغل‌ها اکنون از میان رفته است و دیگر محلی از اعراب ندارد ولی سنگ‌های قبور را می‌توان جز بهترین کتاب‌های حکاکی شده جهان دانست که از گذشته‌های دور بجای مانده و نقوش، علائم و نشانه‌هایی دارد که برای فهمیدن آنها به سواد و تحصیلات بالایی نیاز نیست و در یک نگاه ساده می‌توان شغل متوفی را حدس زد، هرچند از دیدگاه تخصصی تفسیر این علائم به کارشناسی نیاز دارد.
شغل‌هایی همچون یخ فروش، پنبه زن، سنگ تراش، چاه کن، نعل بند، آجرفروش، چخماق ساز، درشکه چی، سقا، عباباف، عصار، شعرباف، یخ کوب و یخچالی از مشاغلی هستند که از آنها فقط نقش‌های حکاکی شده بر سنگ مزارهای تخت فولاد باقی مانده است.
بیش از ۱۰۰نوع شغل از سنگ قبور تخت فــولاد استخراج شده است
زهرا ترکی، مسئول ارتباطات مجموعه تاریخی فرهنگی مذهبی تخت فولاد در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اصفهان اظهار داشت: در قبرستان تخت فولاد اصفهان مشاهیر و دانشمندان زیادی آرمیده‌اند؛ حکاکی مشاغل متوفی روی سنگ قبر ویژگی سنگ‌های تاریخی این مجموعه است و آنچه بر محتوای ادبیات و اشعار سنگ‌ها برجا مانده حکایت از اعتقادات و باورهای جامعه است.
وی ابراز داشت: تخت فولاد منطقه‌ای وسیع است که در آن هنر حجاری بر سنگ قبر به خوبی قابل مشاهده است. بر بیشتر این سنگ‌ها، شغل‌های صاحبان قبر نقش بسته و استفاده از نقوش مشاغل در آنها حائز اهمیت است.
ترکی با یبان اینکه قبرستان‌های کهن و بزرگ مثل تخت فولاد اصفهان گنجینه‌ای از نمادها و نشانه‌های تصویری، هنرهای تزئینی همراه با حجاری‌های نفیس هستند اظهار داشت: سنگ مزارهای تخت‌فولاد به تنهایی اکثر سمبل‌ها و نقشمایه‌های مرتبط با قبور را که در تمامی ایران پراکنده‌اند، یک جا در خود جای داده است.
وی خاطر نشان کرد: این مکان حاوی گنجینه‌ای از نقوش و تصاویر می‌باشد و حضــور متعــدد نقــوش مشاغل در تخت فــولاد قابل تامــل اســت و تاکنون بیش از ۱۰۰نوع شغل از سنگ قبور تخت فــولاد استخراج شده است که بسیاری از این شغل‌ها مانند نعلبند؛ دیگر به این شکل وجود ندارد و به تاریخ پیوسته است.
مسئول ارتباطات مجموعه تاریخی فرهنگی مذهبی تخت فولاد سنگ‌های این مجموعه را از دوران آل بویه تا معاصر برشمرد و گفت: البته بیشترین فراوانی سنگ مربوط به دوران صفویه است.
تخت فولاد اصفهان با قدمتی دیرین از قرن چهارم هجری پس از قبرستان بقیع در مدینه و وادی السلام در نجف اشرف، شریف‌ترین و شکوهمند‌ترین مزار جهان تشیع به شمار می‌آید که تقریبا ۷۵ هکتار است و در حاشیه جنوبی رودخانه زاینده رود (در انتهای یکی از محورهای تاریخی شمالی–جنوبی شهر اصفهان) واقع شده است.
این قبرستان از سمت غرب به خیابان مصلی، از بخش جنوب به خیابان سعادت آباد، از قسمت شرق به خیابان‌های سجاد و بهار و از قسمت شمال به خیابان میرفندرسکی منتهی می‌شود.
