سوال: چندی است که ما روز‌های شنبه در برنامه افق روشن به جزئیات قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت می‌پردازیم، موضوع تسهیلات ویژه به زوجین را بررسی کردیم، همین طور مسکن و زمین به خانواده‌های دارای سه فرزند و بیشتر مطرح شده و امروز هم رفتیم سراغ استخدام به شرط تاهل، آقای دکتر عنوانی که انتخاب کردیم عنوان بسیار خوبی است، ولی فکر کنم کسانی که مجرد هستند بشنوند قدری ناراحت شوند و بگویند که قانون جوانی جمعیت چه تسهیلاتی را برای ما مجردان در نظر گرفتند ما همین مقدمه بپردازیم به اصل موضوع که چقدر این بخش از قانون می‌تواند به افزایش جمعیت کمک کند؟
بانکی پور: ما در هیچ کجای قانون استخدام به شرط تاهل را بیان نکردیم، آنچه که در قانون ما گذاشتیم این است که کسانی که متاهل هستند یا فرزند دارند، به ازای تاهل و به ازای هر فرزندشان یک سال به سن استخدام اضافه شود، می‌دانید وقتی که ثبت نام می‌کنند برای استخدام یک سنی را اعلام می‌کنند که مثلا می‌گویند فلان وزراتخانه تا ۳۵ سال می‌توانند برای استخدام ثبت نام کنند، ما گفتیم اگر متاهل باشد یک سال به آن اضافه شود و اگر هر فرزندی داشت مثلا کسی که دو تا فرزند دارد سه سال به آن سن اضافه می‌شود و می‌شود ۳۸ سال.
سوال: یعنی به ازای هر فرزند از یک تا ۳ سال؟
بانکی پور: فرق ندارد، حداکثر دیگر ۵ امتیاز به فرد اضافه می‌شود، یعنی تاهل و فرزندان، این به سن شان اضافه می‌شود. اما امتیازی هم برایش قائل شدیم یعنی به ازای تاهل دو درصد به امتیاز استخدامشان اضافه می‌شود به ازای هر فرزند هم دو درصد، حداکثر هم ده درصد است. چیزی است که در قانون آمده است بنابراین ما در قانون به هیچ وجه نگفتیم که شرط ه استخدام تاهل است، نه، مجردین هم استخدام می‌شوند، ولی برای سن و امتیاز استخدام تاهل و فرزندآوری یک امتیاز حساب می‌شود.
سوال: خدمت شنوندگان هم عرض کردیم که در آزمون‌های استخدامی هم به تناسب تاهل و داشتن فرزند یک امتیاز بیشتری تعلق می‌گیرد به این افراد، هر کدام ۲۰۰ امتیاز به نمره آزمون کتبی داوطلبی که متاهل هست و فرزند دارد اضافه می‌شود.
بانکی پور: دقیقا، یعنی دو درصد به امتیاز در کل استخدامی‌ها هم بحمدالله دارد یک ساله اعمال می‌شود و معاونت استخدامی ریاست جمهوری خیلی خوب دارد این را اجرایی می‌کند.
سوال: پس معتقد هستید که به درستی دارد اجرا می‌شود؟
بانکی پور: ببینید ما از پارسال که پیگیر بودیم جایی نداشتیم موردی که بگویند انجام نشده، چون که این‌ها به صورت سازمان سنجش است و در سازمان سنجش دقیقا آمده یعنی فرد تا بخواهد ثبت نام کند برای استخدام یک قسمت است می‌زند که مربوط به حمایت از خانواده، آنجا این امتیازات اضافه می‌شود به فرد.
سوال: این قانون قانون بسیار خوبی است و بهرحال جنبه تشویقی دارد برای افزایش جمعیت و فرزندآوری، اما زمانی که این موضوع قرار شد که اجرا بشود، عده‌ای نظرات انتقادی داشتند و واکنش نشان دادند، واکنش منفی و این که چرا این قانون باید چنین شرطی را لحاظ کند. به ویژه کسانی که نگاه اجتماعی به موضوع داشتند، آقای دکتر در پاسخ به چنین دیدگاه‌هایی باید چه گفت؟ هر چند که باید یک جنبه‌های تشویقی را ما در نظر بگیریم که وارد آن بحران کمبود جمعیت نشویم.
بانکی پور: بله، دوستانی که این انتقاد‌ها را می‌کنند متوجه بحرانی که در پیش داریم نیستند، چون که ما الان در آن بحران نیستیم این بحران در آینده نزدیک رخ می‌دهد آن سیاهچاله پیری جمعیت و بحرانی است که ضربه بزرگی به ایران عزیزمان می‌زند. در واقع سیاهچاله در جمعیت اگر ما در آن بیفتیم ۱۵۰ سال طول می‌کشد تا از آن نجات پیدا کنیم. شما همین الان به کشور‌های اروپایی که بروید می‌بینید که خیلی امتیازات بالاتر از این امتیازاتی که ما میگوییم برای فرزند، برای تاهل در نظر می‌گیرند، بخاطر این که آن‌ها الان در آن مشکل افتادند و می‌دانند چقدر جوانی جمعیت ارزش دارد. با این تفاوت که آن‌ها به تدریج وارد پیری شدند ما یک دفعه وارد پیری می‌شویم بدون هیچ آمادگی قبلی و ما اگر الان سیاست‌های تشویقی جدی در نظر نگیریم که در قانون جوانی جمعیت فرض شده که از ابعاد مختلف به موضوع نگاه بشود، یکی از آن استخدامی است، یکی قوانین بهداشت و درمان است، یکی مربوط می‌شود به حوزه کمک‌هایی که به صورت تسهیلات بانکی می‌شود، یکی در نظام آموزشی است، یکی در بحث‌های فرهنگی است، در ابعاد مختلف باید ما کار کنیم، چون ما ۵-۶ سال بیشتر وقت نداریم، اگر ما در این ۵-۶ سال نتوانیم تغییر بدهیم این روالی را که دارد رخ می‌دهد، ببینید ما از ۶ سال پیش تا حالا ۵۰۰ هزار نفر از مواالیدمان در سال کم شده است یعنی ما ۶ سال پیش یک میلیون و ۵۸۰ هزار تولد داشتیم، پارسال یک میلیون و ۸۰ هزار تولد، ۵۰۰ هزار تا یک دفعه افت داشته و ۳۴ درصد تولد هایمان کاهش داشت این یک وضعیت بسیار خطرناکی است که ما را دارد می‌برد و ما اگر نتوانیم سریعا در این ۵ ساله روال را تغییر بدهیم و نرخ باروری را تغییر بدهیم دچار مشکل خواهیم شد. بحمدالله با همین ۳۰ درصد قانون که اجرا شده، چون همه مواد قانون هم اجرا نشده، ما جلوی این سقوط آزاد را گرفتیم تقریبا نرخ باروری مان که ۳۰ درصد کاهشی بود در ۶ سال گذشته، الان تثبیت شد یک کم هم افزایش پیدا کرد و موالید ما هم همین جور، تقریبا تثبیت شد تا انشاالله از سال آینده رو به افزایش بگذارد. ما ۵ سال بیشتر وقت نداریم برای جبران، بنابراین باید هم این کار‌ها را بکنیم که یکی هم مربوط می‌شود به این که بالاخره کسی که ازدواج کرده و فرزند دارد ما وقتی که این تشویقی را در نظر نگیریم افراد به دنبال امتیازات دیگری می‌روند و ازدواج و فرزندآوری شان را تاخیر می‌اندازند و می‌گویند حالا فعلا می‌خواهیم استخدام بشویم وقتی که می‌بینند این هم می‌تواند کمک به استخدام کند بنابراین تشویق می‌شوند که این کار را هم انجام بدهند.
سوال: البته در ارتباط با اعضای هیات علمی گفته شده که امتیازات تاهل و فرزندداشتن زمانی برای متقاضیان جذب در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی لحاظ می‌شود که این افراد به لحاظ علمی و عمومی هم حداقل شرایط امتیازات قبولی را داشته باشند، این طور نیست که شرایط دیگر را نداشته باشند و فقط به شرط داشتن تاهل و فرزند استخدام می‌شوند و از آن قانون حمایت از خانواده و مزایایی که در این قانون لحاظ شده استفاده کنند.
بانکی پور: بله، اتفاقا تبصره‌ای ما ذیل این ماده گذاشتیم برای همین اعضای هیات علمی، که جا‌هایی که شرایط خاصی در استخدام دارند باید آن شرایط لحاظ شود یعنی نه این که مطلقا این اعمال شود، لذا تا بقیه شرایط را احصا نکنند، این امتیاز برایشان فایده‌ای نخواهد داشت.
