اخبارکار -«سید محمد مقیمی» رئیس دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در خصوص مسیرهای جذب هیات علمی و در واکنش به شائبه‌هایی که تحت عنوان جذب ۱۵ هزار هیات علمی همسو مطرح می‌شود، بیان کرد: جذب اعضای هیات علمی در دانشگاه تهران دارای یک فرآیند علمی و قانونی مشخص است و در طول سال‌های مختلف تکامل پیدا کرده و این فرآیند تابع سلایق شخصی نیست و با تغییر مدیریت دانشگاه نیز این روند همواره ثابت و پابرجا بوده است.
وی ادامه داد: در گام اول در داخل گروه‌های آموزشی، نیازسنجی صورت می‌گیرد که به چه تعداد و با چه تخصص و ویژگی‌هایی به هیات علمی جدید نیاز داریم. سهمیه‌هایی از طریق وزارت علوم به دانشگاه اعطا می‌شود که البته تعداد سهمیه‌ها محدود است. در ستاد دانشگاه تهران بین نیازهای اعلامی گروه‌ها و سهمیه‌ای که برای جذب از سوی وزارت علوم اعلام می‌شود، تنظیم‌گری و اولویت‌بندی صورت می‌گیرد و با توجه به برنامه‌هایی که گروه‌ها و رشته‌ها برای توسعه خود دارند، سهمیه‌های جذب تخصیص می‌یابد.
استاد دانشکدگان مدیریت دانشگاه تهران افزود: زمانی که مجموعه وزارت علوم فراخوان جذب هیات علمی را در سامانه جذب منتشر می‌کند، افراد متناسب با تخصص‌های اعلام شده می‌توانند متقاضی عضویت در هیات علمی شوند و برای این امر ثبت‌نام می‌کنند.
جذب هیات علمی در دانشگاه تهران دارای ضوابط و معیارهای سخت‌گیرانه است
مقیمی با تاکید بر اینکه جذب در دانشگاه تهران دارای ضوابط و معیارهای سخت‌گیرانه و با استانداردهای سطح بالاست و افرادی که می‌خواهند پرونده آنها در فرآیند علمی به جریان بیفتد، باید در رشته خود شاخص باشند؛ توضیح داد: یکی از مهم‌ترین شاخصه‌ها این است که فرد متقاضی عضویت در هیات علمی، باید فارغ‌التحصیل دانشگاه‌های معتبر دنیا یا دانشگاه‌های تراز اول کشورمان باشد. معدل این افراد در دوره‌های مختلف تحصیلی حتی از دوره دبیرستان تا مقطع دکتری نیز برای ما اهمیت دارد. همچنین سوابق علمی درخشان مورد تاکید است. بحث سن متقاضی و محدودیت‌هایی که وجود دارد از دیگر معیارها و ضوابط مورد بررسی در جذب هیات علمی است.
وی ادامه داد: نتیجه بررسی صلاحیت علمی فرد در پالایش اولیه به دانشکده‌های مربوطه در دانشگاه تهران ارسال می‌شود. دانشکده‌ها نیز فرد را به مصاحبه دعوت می‌کنند و کمیته‌هایی مرکب از اعضای گروه‌ها و متخصصانی که در سایر دانشکده‌های دانشگاه تهران یا حتی سایر دانشگاهها فعالیت می‌کنند، تشکیل می‌شود تا با انجام مصاحبه و بررسی مستندات علمی، متقاضیان عضویت در هیات علمی را مورد ارزیابی قرار دهند و بر اساس نمره‌دهی صورت گرفته، کلیه افراد مقایسه و اولویت‌بندی می‌شوند.
به گفته رئیس دانشگاه تهران؛ کمیته جذبی در دانشکده‌ها با ترکیب مشخصی وجود دارد که متشکل از رئیس دانشکده، معاونت آموزش و مدیر گروه‌هاست و یک نفر نماینده نیز از هیات جذب مرکزی دانشگاه در آن کمیته شرکت می‌کند که این نماینده، منتخب هیات جذب مرکزی است.
مقیمی با بیان اینکه «در ادامه مصاحبه‌ای کاملا تخصصی فارغ از هر موضوع غیرعلمی به کمک تعدادی از افراد گروهی که قرار است فرد متقاضی در آن گروه دانشگاهی جذب شود، انجام می‌شود»؛ اظهار کرد: مباحث مرتبط با صلاحیت‌های عمومی در این مصاحبه مطرح نمی‌شود. فقط نگاه علمی و تخصصی وجود دارد و مبتنی بر یک فرم، توان تدریس و مهارت‌های فردی متقاضی را ارزیابی می‌کنند و بخشی از امتیازدهی مبتنی بر مستندات علمی یعنی مقالات، کتاب‌ها، دستاوردها، افتخارات و سوابق آموزشی و پژوهشی افراد است.
جذب اعضای هیات علمی و تمدید قراردادها کاملا علمی و منصفانه است
رئیس دانشگاه تهران اضافه کرد: بر اساس ارزیابی‌های صورت گرفته، اسامی پذیرفته‌شدگان اولیه به ترتیب اولویت به ستاد دانشگاه ارسال می‌شود و همزمان صلاحیت‌های عمومی متقاضیان نیز در مجموعه ستاد دانشگاه مورد بررسی قرار می‌گیرد. متفاضیانی که نسبت به وضعیت بررسی مستندات علمی اعتراض داشته و نقدی نسبت به امتیازدهی یا اولویت‌بندی خود دارند، می‌توانند به ستاد دانشگاه اعلام کنند تا اعتراض آنها توسط کمیته پایش در ستاد دانشگاه که از ابتکارات دوره جاری مدیریت دانشگاه است، بررسی شود تا خدای ناکرده حق و حقوق افراد تضییع نشود.
مقیمی ضمن اشاره به اینکه در بررسی صلاحیت عمومی به استعلامات از مراجع مسئول در خصوص سوابق و پیشینه اخلاقی افراد توجه می‌شود، ادامه داد: همانطور که افراد برای استخدام در هر دستگاهی، سوابق‌شان از مراجع مسئول استعلام می‌شود تا سوابق کیفری و … نداشته باشند، برای استخدام هیات علمی نیز این موضوع مورد توجه است.
وی یادآوری کرد: کل نتایج بررسی‌ها و استعلامات، در دستور کار هیات اجرایی جذب مرکزی دانشگاه قرار می‌گیرد که هر هفته به مدت حدود چهار ساعت برگزار می‌شود. در این هیات افراد برجسته علمی دانشگاه که چهره‌های سرشناس علمی و اساتید مستقلی هستند، حضور دارند که به پیشنهاد رئیس دانشگاه و توسط هیات عالی جذب تایید و احکام آنها توسط وزارت علوم صادر می‌شود. ریاست این هیات بر عهده رئیس دانشگاه است.
مقیمی خاطرنشان کرد: بررسی نهایی صلاحیت علمی و اخلاقی متقاضیان جذب هیات علمی در این هیات با حضور رئیس دانشکده مربوطه صورت می‌گیرد و متقاضیان بر اساس اولویت‌هایی که معرفی شده‌اند، مقایسه می‌شوند و گاهی حتی نیم ساعت در خصوص پرونده یک نفر در هیات بحث می‌شود و با سایر متقاضیان قیاس می‌شوند. بنابراین در جذب اعضای هیات علمی و تمدید قرارداد پیمانی افرادی که قبلا جذب شده‌اند، فرآیندی کاملا علمی و منصفانه حاکم است و بحث‌هایی که اخیرا در خصوص جذب ۱۵ هزار نفر و … مطرح شده، در محیط علمی و دانشگاهی محلی از اعراب ندارد و اصلا مدیریت دانشگاه این سبک را برنمی‌تابد. دانشگاه تهران دارای بالاترین استانداردهای علمی و تخصصی است که یک مورد هم به این شکل ممکن نیست به ما تحمیل شده باشد یا مکاتبه وزارت کشور یا جای دیگری باشد.
رئیس دانشگاه تهران تاکید کرد: ماهیت عملکرد هیات اجرایی جذب این دانشگاه کاملا علمی است و در عین حال که صلاحیت عمومی و اخلاقی استاد و شان و منش استادی هم بسیار مهم است.
در دو سال اخیر در دانشگاه تهران حتی یک مورد اخراج استاد نداشته‌ایم
استاد دانشکدگان مدیریت دانشگاه تهران در مورد قطع همکاری با برخی اساتید نیز عنوان کرد: هر از چند گاهی می‌شنویم که موضوع اخراج برخی اساتید در دانشگاه تهران مطرح می‌شود که چنین خبری اصلا صحت ندارد و حداقل در دوره دو ساله مدیریت اینجانب در دانشگاه تهران حتی یک مورد اخراج استاد نداشته‌ایم. البته همانند همه دانشگاه‌های معتبر دنیا، دانشگاه تهران نیز با جمعیت پنجاه هزار نفری، اگر طرح دعوایی توسط استاد، دانشجو و کارمندی اقامه شود، نهادها و هیات‌های مربوطه رسیدگی لازم را به عمل می‌آورند و عمده آنها حل‌وفصل می‌شود، ولی اگر موارد لاینحلی هم باشد به نهادهای قضایی ارجاع می‌شود که ممکن است فرد مورد نظر تا زمان صدور رای قضایی به حالت تعلیق درمی‌آید که بسیار محدود است؛ در این دو سال اخیر شاهد دو مورد بوده‌ایم که امیدوارم با رای نهادهای قضایی، تکلیف این افراد روشن شود.
فضاسازی برخی اساتید در بسترهای مجازی اوج بی‌اخلاقی است
رئیس دانشگاه تهران افزود: متاسفانه هر از چند گاهی، برای ملتهب نشان دادن دانشگاه و سلب اعتماد ذی‌نفعان از مدیریت دانشگاه، خبرهایی مبنی بر اخراج اساتید دانشگاه مطرح می‌شود و شبکه‌های معاند و عده‌ای افراد فرصت‌طلب با اهداف مختلف در قامت روشنفکر و مدافع علم و عالم، با آب و تاب به انعکاس آن می‌پردازند و حتی تحلیل‌هایی هم بر آن مطالب غیرواقع می‌نویسند، که تاکید می‌کنم این اخبار از اساس کذب است. ممکن است استادی بر سر دو واحد درسی و پایان‌نامه و … با همکارش درگیر می‌شود، بعد برای اینکه فضایی برای خودش ایجاد کند، در بسترهای مجازی مطالبی منتشر می‌کند. این اوج بی‌اخلاقی است که برخی در فضای مجازی چنین مطالبی را منتشر می‌کنند و فکر می‌کنند با این کارها می‌توانند برجسته شوند. برجسته شدن خوب است، ولی با تلاش و جهد علمی برجسته شوند، نه با خلاف‌گویی.
در دو سال اخیر در دانشگاه تهران حتی یک مورد اخراج استاد نداشته‌ایم
مقیمی افزود: طرح این ادعاها غیراخلاقی است و این نوع افراد با چنین اقداماتی اعتبار خود را بین دانشگاهیان از دست می‌دهند. من متوجه نمی شوم که چگونه ممکن است چندین بار خبر اخراج یک فرد از دانشگاه تهران منتشر می‌شود، ولی همچنان در دانشگاه حضور دارد، تدریس می‌کند و راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه برعهده دارد. ظاهرا این موضوع برای عده‌ای به نوعی کاسبی برای جلب توجه تبدیل شده است. اگر این دسته از افراد نیاز به توجه و دیده شدن دارند، دانشگاه تهران با ابزار رسانه‌ای که دارد، آنها را به خواسته‌شان می‌رساند و نیازی نیست با اعتبار خودشان و دانشگاه بازی کنند و با کمترین اختلاف‌نظری در گروه و دانشکده، هیاهوی رسانه‌ای راه بیندازند.
قطع ارتباط با عضو رسمی هیات علمی به این سادگی نیست
رئیس دانشگاه تهران تصریح کرد: دانشگاه برای رسیدگی به اختلافات بین ذی‌نفعان دانشگاه، سازوکارهای رسمی و مستقلی دارد و قطع ارتباط با یک عضو رسمی هیات علمی به این سادگی نیست که به سلیقه شخص یا اشخاصی بستگی داشته باشد، بلکه مراجع متعدد قانونی درون و برون دانشگاهی وجود دارند که فارغ از سلیقه شخصی به موارد اتهامی رسیدگی قانونی می‌کنند. در خصوص همکاری و ارتباط با اساتید حق‌التدریس نیز گروه‌های آموزشی در هر ترم به تناسب نیاز و عملکرد فرد متقاضی تصمیم‌گیری می‌کنند و اگر گروه تصمیم بگیرد که در آن ترم به خدمات استاد حق‌التدریس نیاز ندارد، آنگاه ادعای فرد متقاضی مبنی بر اخراجش از دانشگاه بسیار مضحک خواهد بود. من کاملا مطلع هستم که از ادامه همکاری برخی از این افراد به علت مشکلات اخلاقی و داشتن شاکی ممانعت به عمل آمده است، ولی در رسانه‌ها مدعی می‌شوند که قطع همکاری آنها به علت مسائل سیاسی بوده است.
منکر اعمال سلیقه شخصی برخی مدیران در گروه‌های آموزشی نیستم
استاد دانشکدگان مدیریت دانشگاه تهران ادامه داد: برخی گزارشات مبنی بر تخلفات اعضای هیات علمی، عدم حضور تمام وقت در دانشگاه، عدم برگزاری کلاس‌های ترم و یا به حد نصاب نرسیدن جلسات کلاس استاد و مواردی از این دست، در واحدهای مختلف دانشگاه بایستی مورد رسیدگی قرار گیرد و این رویه همیشگی دانشگاهها در طول تاریخ و در همه کشورها است. اگر قرار باشد هر فردی به صرف استاد بودن، دانشجو بودن، مدیر بودن و غیره برای خود مصونیت قانونی قائل باشد و خودش را فراقانونی بداند و مدعی شود که باید همواره حاشیه امن داشته باشد، آیا می‌توان اسم چنین محیطی را دانشگاه گذاشت؟ البته من منکر این نیستم که برخی اوقات اعمال سلیقه شخصی مدیران در سطوح گروه‌های آموزشی، دانشکده‌ها و یا ستاد دانشگاه، باعث ایجاد مشکل و یا رفتار غیرمنصفانه با برخی ذی‌نفعان دانشگاه می‌شود که حتی یک مورد از آن هم قابل قبول نیست. البته دسترسی همه افراد به اینجانب تقریبا هر روزه فراهم است و در صورت مراجعه افراد و انعکاس مشکل، اهتمام ویژه‌ای دارم و برای احقاق حقوق افراد با هیچ کس تعارف ندارم.
کتاب خاطرات دکتر علی‌اکبر سیاسی را بخوانید
وی با بیان اینکه «برخی اوقات در فضای مجازی، مطالبی از سوی برخی افراد مغرض و ناآگاه برای سیاه‌نمایی عملکرد مدیریت فعلی دانشگاه مطرح می‌شود که مایه تاسف است»، اظهار کرد: من علاقه ندارم برای اثبات مدیریت خود به نقد مدیریت‌های قبل از خود بپردازم، ولی به علت اینکه این روزها توسط افرادی که مدعی فرهیختگی هستند و خود را فعال سیاسی و اجتماعی می‌دانند، مقایسه‌هایی در خصوص استقلال دانشگاهها در قبل و بعد از انقلاب اسلامی به عمل می‌آید و عملکرد آقای دکتر علی‌اکبر سیاسی به عنوان رئیس دانشگاه تهران در این زمینه به عنوان موفق‌ترین نمونه در قبل از انقلاب اسلامی بازگو می‌شود، برای تنویر افکار عمومی و با استناد به شواهد و مستندات تاریخی و همچنین با توجه به خاطرات آقای دکتر علی‌اکبر سیاسی، چند نکته را بیان می‌کنم و البته با ذکر این وقایع تاریخی به دنبال انکار زحمات دانشگاهیان و آقای دکتر علی‌اکبر سیاسی در زمان ریاست بر دانشگاه تهران، بویژه تلاش‌های ارزشمندش برای حفظ استقلال دانشگاه نیستم. مطالعه خاطرات دکتر علی‌اکبر سیاسی که ۱۲ سال رئیس دانشگاه بود و در زمان ریاست او بارها گارد شاهنشاهی به حریم دانشگاه و دانشکده فنی وحشیانه حمله کرد، منعکس‌کننده بخشی از واقعیات خفقان دانشگاه در آن دوران است. کتاب خاطرات دکتر علی‌اکبر سیاسی را بخوانید و ببینید چقدر جو رعب و وحشت وجود داشته است و دانشگاهیان حق اظهارنظر نداشتند و شخص شاه با رصد فعالیت‌های دانشجویان و اظهارات تک تک اساتید، دستور اخراج آنها را مستقیم صادر می‌کرد.
رئیس دانشگاه تهران افزود: در قبل از انقلاب اسلامی، تنها یک نهاد دانشجویی به نام انجمن اسلامی دانشجویان وجود داشت که در آن زمان به صورت غیرقانونی و پنهانی فعالیت می‌کرد و شواهد نشان می‌دهد که با دانشجویان فعال برخورد بسیار خشنی می‌شد، اجازه ابراز نظر به آنها داده نمی‌شد و یکی از مجازات‌های متداول دانشجویان معترض، اخراج از دانشگاه بود. بر اساس مستندات تاریخی و آن طور که در اسنادی از جنبش دانشجویی ایران آمده است، در جریان اعتراضات سال ۱۳۲۹ زمانی که دکتر علی‌اکبر سیاسی متوجه شد اعتراضات صنفی دانشجویان بهانه‌ای برای اعتراضات سیاسی آنها شده است، از طریق کمیته انضباطی دانشگاه برخورد سنگینی با دانشجویان کرد به طوری که ۸ نفر از آنان را از امتحان خرداد محروم، ۵ نفر را به مدت یک سال از دانشگاه اخراج و ۱۱ نفر را هم به طور دائمی از دانشگاه اخراج کرد.
برخی رفتارهای نامناسب که ممکن است ساحت دانشگاه را خدشه‌دار کند، توجیه نمی‌کنم
مقیمی با یادآوری اینکه «در سال‌های نهضت ملی شدن نفت در پایان دهه ۲۰ شمسی، دکتر علی‌اکبر سیاسی، رئیس وقت دانشگاه تهران، تحت فشار حکومت، استادانی چون انور خامه‌ای، فریدون کشاورز و دکتر جودت را اخراج کرد»، افزود: تحت فشار گذاشتن علی اکبر سیاسی برای اخراج ۱۲ تن از استادانی که نامه اعتراضی به تشکیل کنسرسیوم نفت را در آذرماه سال ۱۳۳۲ امضا کرده بودند نیز یکی دیگر از نمونه‌های اخراج استادان دانشگاه تهران است. آقای دکتر سیاسی در کتاب خاطرات خود «گزارش یک زندگی»، جریان «حکم ملوکانه» برای اخراج این استادان و سرباز زدن خود را از اجرای این حکم به طور کامل توضیح داده و در آخر خاطرنشان کرده است که این استادان سرانجام بر خلاف قانون دانشگاه و از طرف وزیر علوم وقت اخراج شدند.
وی افزود: نقطه اوج زیر پا گذاشته شدن به اصطلاح استقلال دانشگاه تهران، مربوط به ۱۶ آذر سال ۱۳۳۲ است. نیکسون در ۱۸ آذر طبق برنامه به تهران آمد. شاید یکی از تلخ‌ترین قاب‌هایی که از این سفر سه روزه در تاریخ ایران به یادگار ماند، حضورش در تالار دانشکده حقوق و اعطای دکترای افتخاری به او بود. چهار روز پس از به رگبار بسته‌شدن دانشجویان دانشگاه تهران، دکتر علی‌اکبر سیاسی، رئیس دانشگاه میزبان نیکسون شد. نیکسون لباس دکترای افتخاری دانشگاه را در کنار رئیس دانشگاه بر تن کرد، عکس یادگاری‌اش را گرفت و تهران را ترک کرد. آیا این است معنای استقلال دانشگاه؟ آیا خفتی بزرگتر از این وجود دارد؟ آیا این رویداد سیاه‌ترین برهه تاریخی را برای دانشگاه تهران رقم نزده است؟
رئیس دانشگاه تهران در پایان تاکید کرد: البته با بیان این وقایع تاریخی که بیانگر جو خفقان در محیط دانشگاه در قبل از انقلاب اسلامی است، نمی‌خواهم برخی رفتارهای نامناسب ولو کوچک را که ممکن است گاه و بیگاه ساحت دانشگاه را خدشه‌دار می‌کند، توجیه کنم. همه کسانی که از نزدیک با من آشنا هستند بخوبی بر این امر واقفند که در جایگاه معلمی و یا مدیریت دانشگاه تهران چقدر برای دانشجویان و اساتید احترام قائلم و معتقدم هرگز نباید ساحت علم و دانشگاه مورد بی‌احترامی قرار گیرد و با تمام وجودم در مقابل بی‌حرمتی به دانشگاهیان ایستاده‌ام و به آن افتخار می‌کنم. کسانی که تلاش می‌کنند با سیاه‌نمایی وضع موجود و تطهیر گذشته و ایده‌آل نشان دادن مدیریت سال‌های دور دانشگاه، عملکرد فعلی مدیریت دانشگاهی را زیر سوال ببرند، برخلاف آنچه جلوه می‌کنند، افرادی بی‌اطلاع هستند و یا رویکردی مغرضانه دارند.
گفت و گو: فاطمه رستمی
